Klasztorny ogród w Stoczku otoczony jest wysokim murem z cegły i kamienia polnego. Pochodzi on najprawdopodobniej z czasów budowy klasztoru z XVII wieku. Ogród o powierzchni niemal dwóch hektarów został zbudowany na planie krzyża i stanowi jeden z nielicznych przykładów na terenie dawnych Prus Wschodnich, w którym zostały zachowane założenia architektoniczne epoki baroku, słynącej ze sztuki ogrodowej. Zniszczony w okresie drugiej wojny światowej przeszedł staranną renowację. Jego główną oś stanowi aleja prowadząca przez środek, silnie zakreślająca symetrie kształtów i linii dominujących w każdym elemencie ówczesnej epoki.
Otaczające ogród z dwóch stron równoległe szpalery tworzą aleje oraz nadają temu miejscu nieco parkowy charakter. Przy alejach ustawiono kapliczki różańcowe, co zachęca przybywających tu pielgrzymów do rozważania tajemnic różańca.
Ze względu na barokową różnorodność form klasztorny ogród posiada szeroką gamę roślinności. Szczególnie cennymi są te, dające się łatwo modelować, gęsto rozmieszczone wysokie tuje nadają miejscu wyrazisty kontrast. Po wewnętrznej stronie muru, wzdłuż jego wschodniej i północnej części rosną dwa szpalery złożone z lip, klonów i grabów, będące jednocześnie naturalną ścianą ogrodu przylegającego do północnej części klasztoru. Integralną częścią założeń ogrodu są elementy wodne oraz drzewa owocowe. Ukształtowane są one w postaci dwóch stawów oraz drzew, wiśni czereśni, grusz, jabłoni i leszczyny. W atmosferze zachwytu pięknem przyrody i odczuci bliskości Maryi wierni oddają się tu refleksji i modlitwie. Odczuwał ją również więziony w klasztorze przed laty Prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński, który w końcu alei grabowej w grupie lip wzniósł krzyż zrobiony z dwóch kijów przewiązanych drutem kolczastym. Powstała w ten sposób Kalwaria była celem wędrówek Prymasa i Jego współwięźniów.
Za urządzenie zieleni towarzyszącej zabytkowemu zespołowi klasztornemu Księża Marianie otrzymali srebrny medal w konkursie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na najlepsze prace z zakresu ochrony zabytkowych założeń ogrodowych w 2000 roku.
Opracowanie:
Ks. Wojciech Sokołowski MIC - Kustosz Sanktuariu
